به گزارش خورشیدتابناک - میدان در فرهنگ ایرانی به دلیل کارکرد و ایفای نقش مهم ارتباطی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، از جایگاه ویژه ایی برخوردار بوده و از روزگار باستان نیز تاکنون، یکی از فضاهای اصلی هر شهر و روستایی بوده است.
درباره تاریخچه تاسیس میدان اصلی روستای باغخواص، بنابر اظهارات بزرگان و کهنسالان، محل میدان در گذشته قبرستان عمومی این روستا و روستاهای همجوار و همچنین محل دپوی خاکستر حمام خزینه روستا بوده و سطح آن بیش از یک متر از سطح فعلی پایین تر قرار داشته است.
در زمان سرلشکر حسین خزاعی به دلیل قرارگیری این قبرستان در مرکز روستا، دفن اموات در این محل متوقف و با انتخاب محوطه بنای تاریخی امامزاده زین العابدین(ع) در خارج از روستا به عنوان قبرستان جدید و دفن اموات در آن، این محل متروکه ماند.
در سال ۱۳۲۰ و در اوائل دوره پهلوی دوم، توسط فرزند ارشد سرلشکر حسین خزاعی به نام سرهنگ جعفر خزاغی مالک خوشنام این روستا، طرح توسعه معابر روستا آغاز و با اجرای آن، محل قبرستانی متروکه جهت ساخت میدان اصلی روستا انتخاب و میدان مدور و گردی احداث و روشنایی آن توسط ژنراتور آسیاب قریه که متعلق به خاندان خزاعی بود تامین گرديد.
انتخاب محل این میدان جدای از متروکه بودن آن، به دلیل واقع شدن در مرکز روستا و قرار گرفتن بناهای پرترددی همچون، مسجد قدیمی، آب انبار و بادگیر، حمام خزینه، آسیاب، چایخانه، قهوه خانه و ... در اطراف آن بود.
با احداث این میدان، در محوطه آن درختان میوه فراوانی همچون سیب قندک، آلبالو، به و توت و همچنین درختان چنار و کاج کاشته و جهت آبیاری آن و همچنین استفاده اهالی، تلمبه آب ایجاد، ولی متاسفانه امروزه فقط تعدادی درخت کهنسال کاج در محوطه آن باقی مانده است.
اهالی روستا تا سال ۱۳۵۷ از این میدان با نام (قبرستونی) و (دایره) یاد می کردند و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نام میدان تغییر و به نام حضرت امام خمینی(ره) نامگذاری گردید.
امروزه این میدان گرد و دایره ایی شکل، محل تلاقی خیابان های امام خمینی (ره)، شهید بهشتی، شهید مطهری، بسیج و کوچه آسیاب(شهید محمد حبیبی) می باشد.
این میدان که بیش از ۸۰ سال از احداث آن میگذرد، در این سالها در اطراف خود فضاهای تجاری و اقتصادی روستا را شاهد بوده و با فراز و نشیب های متعددی که طی نموده، هنوز با حفظ کارکرد مهم اجتماعی خود، محل قرار و گفتگوهای اهالی بخصوص کهنسالان می باشد.
در همین راستا، از زمان احداث میدان، محوطه آن در برخی مواقع تبدیل به محل استقبال و بدرقه سران کشوری و لشکری، حضور نظامیان حکومت پهلوی برای اعلان بیانیه های حکومتی، اجتماع بزرگان روستا جهت اخذ تصمیمات کلان و همچنین محل قضاوت اربابان و مشورت خوانین بزرگ روستا و حتی اجرای حکم آنان و راه پیمایی های اعتراضی مردم بر علیه حکومت پهلوی بوده است.
بعد از انقلاب اسلامی نیز این مکان تبدیل به محل اجتماع، بدرقه و استقبال رزمندگان اعزامی به مناطق جنگی، تشیع پیکر پاک شهداء، جمع آوری کمک های مردمی، حرکت کاروان ها و زوار به عتبات عالیات و شهرهای زیارتی مشهد و قم، تجمع عزاداران در مناسبت های مذهبی، برگزاری مسابقات ورزشی روستایی به ویژه وزنه برداری، کشتی و ورزش پهلوانی در روزهای تعطیل، بدرقه و استقبال از حجاج و زائران بیت الله الحرام، برگزاری مجالس تعزیه، اجرای معرکه گیرها و چشم بندی ها، برگزاری بازارهای محلی خرید و فروش اجناس، مراسم ها و جشن های مختلف فرهنگی، مذهبی، اجتماعی و ... بوده است.
امروزه با الگوبرداری از بادگیر تاریخی و آشیانه لک لک های روستا به عنوان معروفترین جاذبه گردشگری آن، در سال ۱۴۰۲ توسط دهیاری روستا در مرکز این میدان به عنوان المان اصلی، نمونه این بادگیر و آشیانه طراحی و احداث گردیده و این میدان را تبدیل به پاتوق اهالی و گردشگران نموده که با حضور خویش و به یادگار، عکسی را در این میدان ثبت می نمایند.
